تا چه زمانی برای توبه کردن مهلت داریم؟ بهترین زمان برای توبه چه دورانی است؟

پاسخ این دو سؤال را با ذکر کلامی از امیرالمؤمنان آغاز می کنیم: 

آن حضرت در پاسخ کسی که از او موعظه ای در خواست کرد،فرمود:"از کسانی مباش که بدون عمل دل به آخرت بسته و به واسطه ی آرزوی طولانی، توبه را به تأخبر انداخته است؛ درباره دنیا زاهدانه سخن گوید،امّا هم چون دنیا دوستان عمل کند..."1

گرچه تمام طول عمر ظرف زمان توبه است و تا لحظه مرگ می توان توبه کرد2،امّا بهترین زمان برای توبه،دورانی است که توبه آسانتر و جبران گذشته راحت تر است. براین اساس باید به چند نکته توجه کنیم...

1-از آن جا که دوره جوانی دوره انعطاف پذیری،تحوّل و دگرگونی و دوره پیری دوره کم شدن انعطاف ،تثبیت خوی ها و خصلت ها و دوره محافظه کاری است،اگر در دوره جوانی خصلتهایی در انسان پدید آمد،خارج کردن آن خصلتها در پیری بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود.خصلتهای ناپسندی که در ما پدید می آیند،شبیه طنابهایی بر پای انسان بسته میشوند یا شبیه تورهایی هستند که آدمی را در دام خود گرفتار می سازند؛هر قدر که زمان می گذرد،آن طنابها و تورها محکم تر می شوند و اراده آدمی ضعیف تر می گردد و پاره کردن آنها بسیار سخت و گاه نزدیک به محال است.

2-خوش گذرانی در دوره جوانی به امید توبه کردن در دوران پیری،حیله ی خطرناک شیطان است زیرا :

اولاً، پیری محصول کشت جوانی است.چند نفر گناه کار سراغ دارید که درپیری توانسته اند خود را متحوّل کنند؟ هر کس در پیرامون خود بنگرد می بیند که چنین افرادی بسیار نادر و محدودند.

ثانیاً،چه تعداد از آدم های گناه کار به پیری رسیده اند تا فرصت توبه پیدا کنند؟

ثالثاً،فریب بزرگ شیطان این است که لذّت گناه را برتر از خوشی و لذّت اطاعت از فرمان الهی جلوه می دهد.آدم های زیرک و هوشیار ،گول این فریب را نمی خورند.آنان که خوشی و لذّت را از راه گناه جستجو می کنند،در همان حال گناه،با نگرانی های روحی و روانی درگیر می شوند که نمی گذارد لذّت گناه کام آنان را شیرین کند.امّا چون از حقیقت مطلب غافلند،برای رفع آن رنج های روحی و روانی خود را سرگرم گناهان بزرگ و بزرگتر می کنند تا سرانجام به طور کامل در منجلاب فساد غرق می شوند و راهی برای بیرون آمدن نمی یابند.امّا خداوند برنامه زندگی را برای مؤمنان به گونه ای تنظیم کرده که هم از لذّتهای عالی معنوی برخوردار شوند و هم بی دغدغه گناه و به دور از رنج های روانی،از لذّتهای مادی و طبیعی نیز بهره ببرند.

1-نهج البلاغه،حکمت 150

2-اصول کافیفج2،ص440،کتاب ایمان و کفر