n
n
عَلِیّ بْنِ مُوسَی الرِّضا
اسم آن بزرگوار علی و کنیه او اَبُوالْحَسَنِ الثانی و لقب مشهور او رضا است.
n
عمر مبارک آن حضرت پنجاه وپنج سال بود.در یازده ذی القعده سال۱۴۸هجری به دنیا آمد و در
n
سال ۲۰۳ هجری درآخر ماه صفر به دست مأمون عباسی مسموم و شهید شد.(۱)
مدت امامت آن بزرگوار بیست سال بود.(۲)
n
که تقریباً هفده سال آن را در مدینه،مَلْجَأ عوام و مُنجی انام و معلّم علما و مروّج دین بود.
n
سه سال آخر،او را از مدینه جبراً به طوس بردند و در طوس تا توانست از حریم دین حراست کرد
n
تا سر انجام به دست مأمون شهید شد.
n
n
امام در گفتگویی که با مأمون درباره ولایت عهدی داشتند، در این باره این گونه می‌فرمایند:
n
“همانا ولایت عهدی هیچ امتیازی را بر من نیفزود. هنگامی که من در مدینه بودم فرمان من
n
در شرق و غرب نافذ بود و اگر از کوچه‌های شهر مدینه عبور می‌کردم، عزیرتر از من کسی نبود.
n
مردم پیوسته حاجاتشان را نزد من می‌آوردند و کسی نبود که بتوانم نیاز او را برآورده سازم مگر
n
اینکه این کار را انجام می‌دادم و مردم به چشم عزیز و بزرگ خویش، به من مى‌نگریستند.”
n
اوضاع سیاسی:
مدت امامت امام هشتم در حدود بیست سال بود که می‌توان آن را به سه بخش جداگانه تقسیم کرد:
۱- ده سال اول امامت آن حضرت، که همزمان بود با زمامداری هارون.
۲- پنج سال بعد از آن که مقارن با خلافت امین بود.
۳- پنج سال آخر امامت آن بزرگوار که مصادف با خلافت مأمون و تسلط او بر قلمرو اسلامی
n
آن روز بود.
n
ادب و اخلاق حضرت رضا (علیه السّلام)
ابراهیم بن عباس که در مسافرت ازمدینه تا طوس خدمت آن حضرت بوده است،چنین می گوید:
n
(ندیدم به احدی ظلم کند،هیچ وقت کلام کسی را قطع نمی کرد. هیچ حاجتی را رد نمی نمود.
پای خود را مقابل احدی دراز نمی کرد و در مقابل احدی تکیه نمی داد و با هیچ کس سخن
n
جسارت آمیز نمی گفت.)(۳)
n
مقام علمی حضرت رضا (علیه السّلام)
از متون اسلامی می توان نتیجه گرفت که آن حضرت عالم بِما سَوَی الله، واسطه فیض این عالم،
n
صندوق انوار الهی و خزینه علم خداوند متعال است.احتجاجات ومباحثات حضرت رضا با فرقه های
n
مختلف در مجلس مأمون،مقام علمی آن حضرت را آشکار می کند.
n
چنانچه بارها مأمون می گفت:مَا اَعْلَمُ اَحَداً اَفْضَلَ مِنْ هذا الرَّجُلِ عَلَی وَجْهِ الْاَرْضِ.
هیچ کس را در روی زمین داناتر از حضرت رضا (علیه السّلام) نمی دانم.
n
مختصری از کلمات حکمت‌آمیز امام رضا (علیه السّلام):
امام فرمودند: “دوست هر کس عقل اوست و دشمن هر کس جهل و نادانی و حماقت است.”
امام فرمودند: “علم و دانش همانند گنجی می‌ماند که کلید آن سؤال است، پس بپرسید. خداوند
n
شما را رحمت کند زیرا در این امر چهار طایفه دارای اجر می‌باشند: 1- سؤال کننده 2- آموزنده
n
3- شنونده 4- پاسخ دهنده.”
امام فرمودند: “مهرورزی و دوستی با مردم نصف عقل است.”
امام فرمودند: “چیزی نیست که چشمانت آنرا بنگرد مگر آنکه در آن پند و اندرزی است.”
امام فرمودند: “نظافت و پاکیزگی از اخلاق پیامبران است.”
امام فرمودند: “از اخلاق بد بپرهیزید،زیرا بد اخلاق بدون تردید در آتش است.”
n
تدفین امام:
به قدرت و اراده الهی امام جواد (علیه السّلام) فرزند و امام بعد از آن حضرت به دور از چشم
n
دشمنان، بدن مطهر ایشان را غسل داده و بر آن نماز گذاردند و پیکر پاک ایشان با مشایعت بسیاری
n
از شیعیان و دوستداران آن حضرت در مشهد دفن گردید و قرنهاست که مزار این امام بزرگوار
n
مایه برکت و مباهات ایرانیان است.
……………………..
۱- اصول کافی،ج۱، ص۴۸۶
۲- اصول کافی،ج۱، ص۴۹۲
۳- اعلام الوری، ص۳۱۴