n
n
فرهنگ انتظار در برابر فرهنگ ابتذال
n
یکی از مهمترین خصوصیات دوره غیبت امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف وجود
n
تعارضات و فتنه های فرهنگی اخلاقی و دینی و رواج و تکثیر انواع مکاتب و باندهای ضد اخلاقی
n
و ضد خانواده است. در این دوره ناهنجاری ها و قانون شکنی های دینی، بی حیایی (۱) و سنت
n
شکنی ملی رواج می یابد و هویت فردی، خانوادگی و اجتماعی افراد و جوامع در مخاطره ی شدید
n
قرار می گیرد. یکی از بدترین حملات و تخریب ها در این دوره، متوجه کانون خانه و خانواده است
n
و گروهها و مکاتب فاسد در این خصوص پایه گذاری می گردد.
n
یکی از شایعترین مکاتب امروزی در جهان غرب که در دنیای شرق و در بین مسلمین نیز بی تأثیر
n
نبوده، نهضت فمینیستی و در کنار آن شیطان پرستی با شاخه های گوناگون خود می باشد.
n
اساسی ترین هدف این گروهها و باندها فروپاشی نهاد خانواده و ایجاد گسست فرهنگی بین نسلهای
n
گذشته و حال و آینده و تکثیر و تولید نسلهای آلوده وغیر قانونی و ترویج شهوت پرستی و خطاکاری
n
و استحاله فرهنگی در کارکرد زن و مرد و نظام خانواده و خانه داری است.
n
آنان برای تحقق استحاله فرهنگی تلاش می کنند تا انسانها را از مدار فطرت و قانون طبیعت خارج
n
نمایند و عصیان و تمرد در برابر خدا، قانون، نظم و خانواده و اصالتهای آن را نهادینه و عادی نمایند
n
و در یک کلام فرهنگ ابتذال را جانشین فرهنگ و تمدن و اخلاق اصیل نمایند.
n
در روایات اهل بیت(علیه السلام) این دوران و شاخصه های آن پیش بینی شده است و به عنوان هشدار
n
و ایجاد آماده باش از آن خبر داده شده است.
n
از مؤلفه های خانواده های مهدی باور، شناخت آسیب ها و آفات این دوره و حفاظت و تنزّه از آنها
n
بویژه در موضوع خانه و خانواده و جایگزینی فرهنگ «انتظار» در برابر فرهنگ «ابتذال» است.
n
n
در روایات اهل بیت(علیه السلام) ناهنجاری خانوادگی دوره آخرالزمان و دوران غیبت تبیین شده تا
n
محبّان اهل بیت(علیه السلام) با مراقبت شدید، خانواده های خود را از اینگونه آسیب ها محافظت نمایند.
n
n
در روایتی امام صادق(علیه السلام) پس از آن که به نشانه ها، علامات، اوضاع و احوال دوره ی
n
آخرالزمان اشاره می کنند، می فرمایند:
n
n
(فَکُن عَلی حذَرٍ واطلُب إلی الله النَّجاهَ واعلَم أنَّ الناسَ فی سُخطِ الله عزَّو جلَّ…وَاجتهِد أن یَراکَ الله
n
عزَّو جلَّ فیِ خِلافِ ما هُم عَلَیهِ.) (۲)
n
«(در چنین زمانی) از خشم خدا برحذر باش و از خداوند نجات بطلب و بدان که مردم مورد خشم و
n
غضب پروردگار هستند و… تلاش کن که خداوند تو را در وضعی برخلاف وضع آنها ببیند.»
n
n
ناهنجاری های خانوادگی در آخرالزمان
n
۱- بی غیرتی
n
غیرت در لغت به معنای کراهت انسان از تصرف بیگانه در حقوق اوست.
n
شهید مطهری(ره) در تعریف غیرت می فرمایند: « غیرت نوعی پاسبانی است که آفرینش برای
n
مشخص بودن و مخلتط نشدن نسلها در وجود بشر نهاده است.»(۳)
n
در دوره ی آخرالزمان زنان و مردان و جوانان دچار نوعی بی حسی و بی میلی در دفاع از
n
ارزشهای اسلامی و انسانی خود و از کیان خود و خانواده خود می شوند و به ساختارشکنی
n
نظام و حقوق و مبانی اخلاقی خانواده می پردازند.
n
شهید مطهری (ره) در خصوص اهمیت و تعریف غیرت می فرمایند:
n
«افرادی که با خودخواهی ها و شهوات نفسانی مبارزه می کنند و به تمام معنی انسان و انسان
n
دوست می گردند و خود را وقف خدمت به خلق می کنند و حسّ خدمت به نوع در آنها بیدار
n
می شود، چنین اشخاصی غیورتر و نسبت به همسران خود حساس تر می گردند. این گونه افراد
n
حتی نسبت به ناموس دیگران نیز حساس می گردند یعنی وجدانشان اجازه نمی دهد که ناموس
n
اجتماع مورد تجاوز قرار گیرد. ناموس اجتماع، ناموس خودشان می شود.امام علی(علیه السلام)
n
جمله ی عجیبی دارد.
n
می فرماید: « ما زَنی غیورٌ قَطُّ» « هرگز یک انسان شریف و غیور زنا نمی کند…» چرا؟
n
برای اینکه غیرت یک شرافت و یک حساسیت انسانی است نسبت به پاکی و طهارت جامعه. انسان
n
غیور همان طور که راضی نمی شود دامن ناموس خودش آلوده گردد، راضی نمی شود دامن ناموس
n
اجتماع هم آلوده شود.» (۴)
n
بر اساس روایات اهل بیت (علیهم السلام)، این صفت اخلاقی در آخرالزمان به شدت مورد آسیب قرار
n
می گیرد و زنان، مردان و جوانان نه تنها غیرت خویش را از دست می دهند، بلکه به نداشتن آن نیز
n
افتخار می کنند، به همین دلیل جهت حراست از کیان و قداست خانواده لازم است با پناه بردن به
n
فرهنگ انتظار و غیرت ورزی از ابتذال و بی غیرتی، خانواده ها را مصونیت بخشیم.
n
۲– عدم احسان در رسیدگی به والدین
n
یکی از مشکلات خانوادگی در آخرالزمان ایجاد گسست و گسیختگی بین اعضاء خانواده و بی توجهی
n
فرزندان نسبت به والدین می باشد.
n
قال رسول الله( صلی الله علیه وآله):
n
(….و رأیتَ العُقُوقَ قَد ظَهَرَ و استُخِفَّ بِالوالدین.) (۵)
n
« و می بینی که عاقّ والدین شدن رواج یافته، پدر و مادر سبک شمرده می شوند.»
n
(یَفتَری الوَلَدُ عَلی أبیه و یَدعُو عَلی والِدَیه و یفرَحُ بِمَوتِهِما.) (۶)
n
«فرزند به پدرش تهمت می زند، پدر و مادرش را نفرین می کند و از مرگ آنها مسرور می شود.»
n
n
۳- عدم توجه به معنویت و تربیت دینی فرزندان
n
یکی از ناهنجارهای دوره آخرالزمان، کم توجهی والدین به امور معنوی و دینی فرزندان و مانع
n
تراشی آنان برای آشنایی علمی و گرایش های دینی می باشد.
n
رسول خدا ( صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
n
(یکونُ هلاکُ الرَّجُل عَلی یَدَی أبَوَیه فَإن لَم یَکُن لَهُ أبوانِ فَعَلی یَدَی زوجَتِهِ و وَلَدهِ فإن لم یکن
n
له زوجَهٌ و وَلَدٌ فعلی یَدَی قَرابَتِهِ و جِیرانِهِ.) (۷)
n
«هلاکت انسان به دست پدر و مادرش تحقق می یابد، اگر پدر و مادر نداشته باشد به دست همسر
n
و فرزندانش و اگر همسر و فرزندی نداشته باشد، به دست خویشان و همسایگانش.»
n
روایت شده که روزی رسول خدا ( صلی الله علیه وآله) به برخی از کودکان نظری کرد و فرمود:
n
(ویلٌ لأولاد آخرالزّمان مِن آبائِهم ! فقیل: یا رسول الله! من آبائِهم المشرکین؟ فقال: لا مِن آبائِهم
n
المؤمنین، لا یُعَلِّمُونَهُم شَیئاً مِنَ الفرائضِ و إذا تَعَلِّموا أولادَهم مَنَعُوهُم و رَضُوا عنهم بِعرَضٍ یَسیر
n
مِن الدُّنیا فَأنَا مِنهم بَریءٌ وهم مِنّی براءٌ.) (۸)
n
«وای بر فرزندان آخرالزمان از روش پدرانشان! عرض شد: یا رسول الله ! از پدران مشرک آنها؟
n
فرمود: نه، از پدران مسلمانشان که چیزی از فرائض دینی را به آنها یاد نمی دهند و اگر فرزندان
n
خود از پی فراگیری بروند منعشان می کنند. و تنها از این خشنودند که آنها درآمد مالی داشته باشند
n
هر چند ناچیز باشد. سپس فرمود: من از این پدران بیزارم و آنان نیز از من بیزارند.»
n
۴- قطع رحم
n
از معضلات و آسیب های خانوادگی دوره ی آخرالزمان، قطع رحم و ناآشنایی با آشنایان و بی وفائی
n
و کم توجهی و عدم ارتباط بین اقوام و خویشان می باشد.
n
این معضل خانوادگی در حالی است که ارتباطات اجتماعی و روابط با غیر اقوام در برخی موارد
n
جدی گرفته شده و در آن افراط می شود.
n
رسول خدا ( صلی الله علیه وآله) در این زمینه می فرمایند:
n
(إذا قَطَعُوا الأرحام و مَنُّوا بِالطَّعام….) (۹)
n
«هنگامی که پیوند خویشاوندی قطع شود و برای اطعام و میهمانی دادن بر یکدیگر منت گذارند…»
n
n
۵- کثرت طلاق
n
از دیگرآفات و آسیب های خانوادگی آخرالزمان، سست شدن نهاد خانواده و فروپاشی روابط خانوادگی
n
و گسستگی و سپس گسیختگی خانواده هاست و اخبار آخر الزمان از شیوع طلاق در آن دوره خبر می دهد.
n
رسول خدا ( صلی الله علیه وآله) می فرمایند:
(إذا کَثُرَ الطَّلاقُ و لا یُقامُ حَدٌّ.) (۱۰)
n
«هنگامی که طلاق بسیار باشد و حدود الهی اقامه نشود.»
n
n
۶- لذت گرائی افراطی و غیر مشروع
n
امام صادق(علیه السلام) می فرمایند:
n
(یکونُ هَمُّ النَّاسِ بُطُونُهُم و فروجُهُم، فَلا یُبالُونَ بِما أکَلُوا و لا بِما نَکَحُوا.) (۱۱)
n
«هم و غم مردم (در آخرالزمان) همه همت مردم به سیر کردن شکم و رسیدگی به شهوتشان
n
خلاصه می شود، دیگر اهمیت نمی دهند که آنچه می خورند حلال است یا حرام؟ و اینکه آیا
n
راه اطفای غرایزشان مشروع است یا نامشروع؟!»
n
n
۷- حرام خوری
n
یکی از وظایف والدین، هدیه رزق حلال و پاک به فرزندان و کسب تقوای اقتصادی است،
n
به طوری که بایستی پرورش و تربیت فرزندان توأم با تقوی اقتصادی باشد، چرا که رزق
n
ناپاک وآلوده، تأثیرات تخریبی عمیقی بر روح و روان و معنویت گرائی افراد خواهد داشت.
n
n
قرآن کریم در این زمینه می فرمایند:
n
(یا أیُّها الرُّسل کُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَاعمَلُوا صالِحاً…) (۱۲)
n
«ای پیامبران، از غذاهای پاکیزه بخورید و کار شایسته انجام دهید….»
n
n
در دوره آخرالزمان بحران معنوی به عرصه اقتصاد خانواده کشیده می شود و خانواده ها تقوای
n
اقتصادی را از دست داده و خود را به انواع آلودگی های اقتصادی دچار می سازند، آلودگیهایی
n
همچون ربا، کم فروشی، رشوه خواری، گران فروشی و… که اهل البیت(علیهم السلام) به گوشه هایی
n
از این انحرافات اشاره کرده اند.
n
قال الصادق(علیه السلام):
n
(… وَ رَأیتَ الرَّجُل إذا مَرَّ به یومٌ و لَم یکسِب فیه الذَّنبَ العظیم مِن فُجورٍ أو بَخس مکیالٍ أو میزانٍ
n
أو غَشیانِ حَرامٍ أو شُربٍ مُسکرٍ، کئیباً حزیناً، یحسِبُ أنَّ ذلک الیوم علیه ضَیعَهٌ مِن عُمرهِ.) (۱۳)
n
«هنگامی که ببینی که اگر مردی یک روز گناه بزرگی انجام نداده باشد از قبیل: فحشاء، کم فروشی،
n
کلاهبرداری و شرب خمر، بسیار غمگین و اندوهگین می شود که گوئی آن روز عمرش تباه شده است.»
n
n
(و رأیتَ الرَّجلَ معیشتُهُ مِن بَخس المِکیال والمیزان) (۱۴)
n
« و می بینی که زندگی مرد از کم فروشی و تقلب تأمین می شود.»
n
قال رسول الله ( صلی الله علیه وآله):
n
(و عِندها یَظهَرُ الرِّبا و یَتَعامَلونَ بِالرُّشی و یُوضَعُ الدّینُ و تُرفَع الدُّنیا.) (۱۵)
n
« در آن زمان وبا شایع می شود. کارها با رشوه انجام می یابد، مقام و ارزش دین تنزّل می نماید
n
و دنیا در نظر آنها ارزش پیدا می کند.»
n
(لَیَأتینَّ عَلَی النّاسِ زمانٌ، لا یبقی أحَدٌ إلاّ أکَلَ الرِّبا فَإن لَم یَأکُلهُ أضابَهُ غبارُهُ.) (۱۶)
n
«برای مردم زمانی پیش می آید که أحدی یافت نمی شود جز اینکه به ربا آلوده گردد، اگر مستقیماً
n
هم ربا نخورد، گرد ربا به او می رسد.»
n
n————————————————————-n
پی‌نوشت‌ها:
n
۱. از آنجا که «حیا» به معنای التزام به قانون عقل و عرف است، « بی حیایی» به معنای شکستن قوانین عقل و عرف است.
۲. روزگار رهایی، حدیث ۱۰۹۵.
۳. حجاب، ص ۶۲.
۴. مجموعه آثار شهید مطهری (ره)، ج ۱۹، ص ۴۱۶.
۵. روزگار رهایی، حدیث ۹۹۱.
۶. همان، حدیث ۹۹۴.
۷. همان، حدیث ۹۹۷.
۸. جامع الأخبار، ص ۱۰۶.
۹. روزگار رهایی، حدیث ۹۹۶.
۱۰. روزگار رهایی، حدیث ۱۰۱۳.
۱۱. همان، حدیث ۱۰۵۸.
۱۲. مؤمنون / ۵۱.
۱۳. روزگار رهایی، حدیث ۱۰۹۳.
۱۴. همان، حدیث ۱۰۹۴.
۱۵ روزگار رهایی، حدیث ۹۶۹.
۱۶. همان، حدیث ۹۷۰.
n
n