n

حضرت معصومه(س) و امام رضا(ع) هر دو از یک مادر به نام «نجمه‏» (ستاره)متولد شده‏ اند.

در کتابهاى تاریخى براى مادر حضرت ده نام و لقب ذکر شده است که‏ عبارتند از: نجمه، تکتم، خیزران مرسیه، اروى، ام‏البنین، طاهره، سکن،سمانه، شقرا، صقر. درباره زمان تولد، پدر، مادر، سن و مدت عمر نجمه خاتون اطلاعى در دست نیست و درباره اینکه وى اهل چه منطقه‏اى بوده است، نیز اختلاف نظر وجود دارد.

على اکبرمهدى‏ پور مى ‏نویسد: از تاریخ تولد نجمه خاتون اطلاعى در دست نیست و از مقدار سن شریفش به هنگام ‏شرف یابى به دودمان امامت چیزى نمى‏ دانیم. تنها چیزى که در منابع حدیثى آمده،این است که وى به هنگام تشرف به خانه امام کاظم(ع) دوشیزه بوده است.

اما درمورد تابعیت وى که اهل چه کشورى بوده، تنها چیزى که در دست است این که وى اهل ‏مغرب بود و مغرب در اصطلاح به سه معنا اطلاق مى‏شود:
 
1-شمال آفریقا شامل؛ تونس، لیبى، مراکش و الجزایر
2-مراکش
3-اروپا

n

براى تعیین منظور از مغرب باید به واژه «مرسیه‏» استناد کنیم که در ذیل «خیزران‏»گفته مى ‏شود «مرسى‏» به سرزمینهایى در فرانسه، اسپانیا و الجزایر اطلاق مى‏شود، ولى چون به وى «سکن نوبیه‏» و «شقراء نوبیه‏» نیز گفته‏ اند، این احتمال که ‏منظور شمال آفریقاست، تقویت مى‏ شود و از این رو مرحوم خاتون آبادى به صراحت وى‏ را اهل نوبه و زنگبار دانسته است، همچنین چون درباره نجمه خاتون واژه‏«مولده‏» (آنکه در کشور عربى متولد شده و نشو و نما یافته) به کار رفته لذا این احتمال که اهل کشورهاى غربى باشد رد مى‏ شود.
 

n

اما درباره جایگاه رفیع مادرحضرت معصومه(س) همین نکته بس که امام کاظم(ع) می‏فرمود: او را جز به فرمان خداو به استناد وحى خدا نگرفتم.

n