فضیلت ماه رجب در کلام شهید مطهری
ماه مبارک رجب است. براى جمعه اول رجب یک سلسله اعمال وارد شده است و یک ارزشهایى که دیگر اصلًا این حرفها در میان ما مطرح نیست. مصداق «قُلْ أَرَأَیْتُمْ انْ أَصْبَحَ ماؤُکُمْ غَوْراً فَمَنْ یَأْتیکُمْ بِماءٍ مَعینٍ» همین هاست.
نام ماهها از قمرى تبدیل می شود به شمسى؛ انسان اول خیال نمیکند که به دنبال خودش چه چیزهایى میآورد. ما که بچه بودیم، در منزل خود ما من از هفت و هشت سالگى کاملًا یادم هست ـ اصلًا اینکه ماه رجب دارد میآید مشخص بود؛ میگفتند یک هفته به ماه رجب مانده، پنج روز مانده، سه روز مانده، امشب احتمالًا اول ماه رجب است، برویم براى استهلال؛ می رفتند براى استهلال، ماه را ببینند، شب اول ماه رجب است، اعمال ماه رجب را بجا بیاورند. در مسجد که جمع میشدند، همه صحبت آمدن ماه رجب بود. ماه مبارک رجب و ماه مبارک شعبان پیشدرآمدهاى ماه مبارک رمضان هستند. من از بچگى همیشه این را میدیدم، مرحوم ابوى ما و مرحومه والده ما غیر از اول و آخر ماه رجب و غیر از ایام البیض (یعنى سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه که اعمال بالخصوصى دارد و عمل معروفش به نام عمل «امّ داود» را ما آن زمان بچه بودیم بجا آورده بودیم، بعد بزرگ شدیم فراموش کردیم؛ به تبع آن جوّى که آن وقت وجود داشت، یعنى آب جاری اى که در آن وقت بود، ولى وقتى که آبى رفت و مخفى شد، دیگر کیست که از نو آن را جارى کند) ایندو غیر از روز اول و روز آخر و سه روز وسط، حداقل پنجشنبه و جمعه ها روزه بودند و بلکه مرحوم ابوى ما در بعضى از سالها دو ماه رجب و شعبان را پیوسته روزه میگرفتند و به ماه مبارک رمضان متصل میکردند، یعنى این سه ماه را یکسره روزه میگرفتند.
اصلًا این ماه، ماه استغفار و توبه و عبادت است. حتى وارد شده است که اگر کسى نتواند روزه این ماه را بگیرد ذکرى وارد شده است که روزى صد بار این ذکر را بگوید به عنوان جبران روزهاى که نتوانسته است روزه بگیرد.
یادى از حاج آقا رحیم ارباب و حاج میرزا علی آقا شیرازى
یادم است که در ماه مبارک رجب در سال 21 که تابستان بود و به اصفهان رفته بودیم، میرفتیم به درس آقاى حاج آقا رحیم ارباب سلّمه اللَّه تعالى که از بزرگان هستند. من این ذکر را اول بار از این مرد شنیدم. میدیدم که خیلى کند صحبت میکند و اذکار را بالخصوص خیلى با تأنّى و حضور قلب میگوید: سُبْحانَ الْالهِ الْجَلیلِ، سُبْحانَ مَنْ لایَنْبَغِى التَّسْبیحُ الّا لَهُ، سُبْحانَ ذِىالْعِزَّةِ وَالْجَلالِ … میدیدم این مرد مرتب اینها را میگفت. چون پیرمرد بود و نمیتوانست روزه بگیرد، آن را با این جبران میکرد.
و باز یادم نمیرود که در همان سالها روز بیست و پنجم رجب بود (روز وفات حضرت موسى بن جعفر سلام اللَّه علیه)، ما در مدرسه نیماورد اصفهان بودیم، بعدازظهر بود، خوابیده بودیم، از خواب که بیدار شدیم یک وقت صداى مرحوم حاج میرزا علی آقا را شنیدم. ما در آن مدرسه غریبه بودیم، به عنوان تابستان رفته بودیم، ولى طلبه هاى آن مدرسه به مناسبت وفات از ایشان خواهش کرده بودند، آمده بود براى طلبه ها موعظه میکرد و بعد هم ذکر مصیبت. حدیث دارد که در قیامت فریاد میکشند: «أیْنَ الرَّجَبیّون» رجبیون کجا هستند؟
n
این مرد با همان آهنگى که داشت و با آن حال و روحى که داشت این تعبیر را به کار برد: آن وقتى که بگویند «أیْنَ الرَّجَبیّون» و ما در پیشگاه پروردگار شرمسار باشیم، در ماه رجب هیچ چیزى نداشته باشیم و اصلًا جزء رجبیّون شمرده نشویم، چه خواهیم کرد؟
غرض این است: این ماه، ماه استغفار و عبادت و روزه است و این سنتها در میان ما بکلى دارد فراموش میشود. ماه رجب میآید، بزرگ هایمان (متوجه نمی شوند) تا چه رسد به بچه ها. کم کم اگر به بچه ها بگوییم ماههاى قمرى را از محرم تا ذی الحجه بشمار، نمیتوانند؛ اصلًا فراموش میکنند که یک چنین ماه هایى هم وجود داشته است. ولى به هرحال تکلیف هرگز از ما ساقط نمیشود.
این مطلب از مجموعه آثار استادشهیدمطهرى، ج27، صفحه 560 اخذ شده است.
n