حضرت ابوالفضل العباس (ع)
ولادت اولین فرزند حضرت علی (ع) و امّ البنین، در روز چهارم شعبان سال۲۶هجری در مدینه بود. تولد عباس، خانه علی (ع) و دل مولا را روشن و سرشار از امید ساخت، چرا که این کودک قرار بود در کربلایی که در پیش است، پرچمدار و فدایی حسین فاطمه (ع) شود. و نام خود را در وفای برادری در تاریخ ثبت کند.
وقتی عباس به دنیا آمد امام علی(ع) در گوش او اذان و اقامه گفت، نام خدا و رسول را در گوش او خواند و او را با توحید و رسالت و دین، آشناکرد و نام عباس را برای او برگزید. روز هفتم تولدش نیز گوسفندی را به عنوانِ عقیقه ذبح کرده و گوشت آن را به فقرا صدقه دادند.

آن حضرت، گاه قنداقه عباس خردسال را در آغوش می گرفت و آستینِ دست های کوچک او را بالا می زد و بازوان او را می بوسید و اشک می ریخت. روزی امّ البنین که شاهد این صحنه بود، سبب گریه امام را پرسید. حضرت فرمود: این دست ها در راه کمک و نصرت برادرش حسین (ع) ، قطع خواهد شد؛ گریه من برای آن روز است.
عباس در خانه علی (ع)  و در دامان مادرِ با ایمان و وفادارش و در کنار برادرانش حسن (ع) وحسین (ع)  رشد کرد و از این دودمان پاک و عترتِ رسول، درس های بزرگ انسانیت وصداقت و اخلاق را فرا گرفت.
بی شک تربیت خاصّ امام علی (ع) ، در شکل دادن به شخصیت فکری و روحی این نوجوان، سهم عمده ای داشت تا بدان جا که در کمالات اخلاقی و معنوی، پا به پای رشد جسمی پیش رفت و جوانی کامل، ممتاز و شایسته گردید.

عباس نه تنها در قامت، که دربینش و جلوه های انسانی هم رشید بود. او نجابت و شرافت خانوادگی داشت و از عنایت های ویژه حضرت علی (ع) و مادرش أمّ البنین برخوردار شده بود. أمّ البنین هم، نجابت و معرفت و محبت به خاندان پیامبر (ص) را یکجا داشت و مخلص و شیفته‌‌‌‌‌ی این خاندان بود و از طرفی نزد اهل بیت هم موقعیّت ممتاز و مورد احترامی داشت.

لقب ها ی عباس بن على(ع)
قمر بنى هاشم، باب الحوائج، طیار، اطلس، شهید، عبد صالح، عبد صدیق، سقا، کبش الکتیبه، سپهسالار، قهرمان علقمه، پرچمدار، ناصر ابن رسول الله(ص)، داعى الى سبیل الله، ولى الله،ناصح، مظلوم، المطیع لله و رسوله، المواسى، صابر، مجاهد، محامى، دافع  و........                                                                              کامل الزیارات، ص ۲۵

فداکارى
در زیارت نقل شده از امام صادق(ع) می خوانیم:

«اَشْهَدُ لَقَدْ نَصَحْتَ لله وَلِرَسُولِهِ وَلاَِخیکَ فَنِعْمَ الاَْخُ الْمُواسی»

شهادت می دهم که تو برای خدا و رسولش و برادرت خیرخواهی نمودی، پس تو چه نیکو برادرِ
فداکار بودی. »                   مفاتیح الجنان، زیارتنامه حضرت عباس

امام زمان(عج) در بخشى از سخنان خود در زیارت ناحیه مقدسه درباره عمویش عباس(ع) چنین مى گوید: «سلام بر ابوالفضل، عباس بن امیرالمؤمنین، همدرد بزرگ برادرکه جانش را فداى او ساخت و از دیروز بهره فردایش را برگزید، آنکه فدایی برادر بود و از او حفاظت کرد و براى رساندن آب به او کوشید و دستانش قطع گشت...